Vizuelno komuniciranje dobija sve više na značaju u današnje vrijeme, koje karakteriše prezasićenost informacijama i čulnim doživljajima. Za svaki brend je veoma važno da njegova poruka i identitet budu trenutno prepoznati u mnoštvu reklamnih i PR aktivnosti kojima su potencijalni potrošači i klijenti izloženi.
Boje igraju veoma važnu ulogu u raspoznavanju brenda i njegovom izdvajanju u odnosu na konkurente. Zato se marketing i brend menadžeri trude da njihove korporativne komunikacije budu “obojene” na prepoznatljiv i jedinstven način, a tada na scenu stupaju sistemi boja, među kojima su najznačajniji: CMYK, Pantone i RGB.
CMYK sistem boja
CMYK boje se primenjuju u štampi, koja se može vršiti na različite površine: papir, tekstil, plastiku… Riječ je o četiri procesne boje: Cyan (cijan), Magenta (magenta/mađenta), Yellow (žuta) i Key/Black (crna), čijim kombinovanjem je moguće postići veoma veliki broj boja i tonova u produkciji, koju nazivamo i kolor štampa ili full color štampa.
CMYK sistem boja je najzastupljeniji u današnjoj štampi, između ostalog i zato što smanjuje troškove produkcije. Nanosom četiri procesne boje ostvaruje se kvalitetna reprodukcija zahtjevnih fotografija i grafika, časopisa, brošura, postera itd. Zbog toga se na ovom principu zasnivanju digitalna i ofset štampa, kao i štampa na kućnim i kancelarijskim ink jet štampačima, odnosno fotokopir mašinama.
Vrednosti CMYK boja se izražavaju u procentima, tako da oznaka C:0 M:100 Y:100 K:0 označava upotrebu magente i žute u nanosu od 100%, čime se dobija jarko crvena boja (tzv. Ferrari crvena). Na isti način bi se dobila zelena boja miješanjem C:100 M:0 Y:100 K:0.
Pantone sistem boja
Pantone ili spot boje su nastale iz potrebe brendova da imaju jedinstven i prepoznatljiv identitet, koji se ogleda i kroz autentičan kolorni kod, odnosno zaštitne boje brenda. Važna karakteristika Pantone boje je da se ona pomješa prije procesa štampe i kao takva aplicira na površinu. Za razliku od štampe uz upotrebu CMYK boja, gdje se kroz dva, tri ili četiri nanosa postiže planirani efekat, ovde se jednim prolazom dobija otisak željene boje.
Pantone Matching System (PMS) je licencirani sistem podudaranja boja koji omogućava standardizaciju boja koje se koriste u štampi na osnovu jedinstvene šifre. Pantone šifre boja su trocifrene ili četvorocifrene, ali mogu imati i opisni deo, npr: Bright Red C, Neutral Black C, Red 0331 U.
Oznake C i U se odnose na skraćenice za coated i uncoated, odnosno vrstu papiru na koji se nanosi boja i to da li će biti sjajni (coated) ili mat (uncoated).
Primjena Pantone (spot) boja je veoma zastupljena u štampi korporativnih materijala kao što su vizit karte, memorandumi, blokovi, kese i slično, jer u takvim materijalima potrebno je u prvi plan istaći korporativni identitet.
Pantone boje je moguće kombinovati sa CMYK bojama, ali jasno je da spot boje ne mogu da zamjene procesne prilikom štampe časopisa ili zahtjevnijih grafika koje uključuju veći broj boja i tonova.
RGB sistem boja
RGB sistem boja se koristi kod ekranskog prikaza, bilo da je u pitanju monitor, televizor, tablet ili neki drugi uređaj. Kombinacijom tri boje: Red (crvene), Green (zelene) i Blue (plave) postiže se veliki spektar boja, daleko veći od onog koji se može definisati CMYK sistemom boja.
Princip na kome se zasniva RGB sistem boja podrazumijeva miješanje svjetlosnih zraka tri boje na crnoj podlozi. Vrednosti se izražavaju u rasponu intenziteta svetlosti od 0 do 255. Na taj način najmanja RGB vrednost od 0/0/0 označava crnu boju, dok je najintenzivija vrijednost 255/255/255 oznaka za bijelu boju.
Upravo iz ovog razloga, broj kombinacija RGB boja je veći od onog u CMYK sistemu i zato nije moguće odštampati sve “što se vidi na ekranu”. Prije puštanja materijala u štampu, potrebno je konvertovati boje iz RGB sistema u CMYK da bi se dobila približna predstava o izgledu materijala nakon produkcije.
Osim ova tri sistema boja postoji još nekoliko modela koji nisu toliko značajni u našoj analizi: monohromatski (greyscale), RAL, NCS. Veoma je važno napomenuti i da su boje u određenoj mjeri i subjektivna kategorija, odnosno da različite osobe doživljavaju boje na različite načine, ali i da postoje objektivni faktori koji doprinose različitom prikazu i doživljaju boja kao što su raznovrsni (i/ili nekalibrisani) monitori, odnosno svetlosni i drugi uslovi u kojima se vrši posmatranje boja.
MaxNova Creative
fotovideoinfo.wordpress.com 